Kamışlı Üflemeliler

ÇALGILAR

KAMIŞLI ÜFLEMELİLER

a) Zurna ailesi (kaba, orta, cura, zil)
b) Mey ailesi (ana/kaba mey, orta mey, cura mey)
c) Sipsi
d) Çifte
e) Argun

a) Zurna Ailesi

Zurnanın tahtadan olan bütün gövde, ağıza alınan bölüm kamış, düğmeye benzeyen yuvarlak kısım avurtlak, kamışı rapteden yer metef veya metem adını alır. Bir de zurna gövdesinden ayrılabilen başlık ya da neyik denilen kısım vardır. Bu isimler yörelere göre değişebilir. Zurnanın önde "7" arkada "1" deliği vardır. Öndeki delikler "Hava döndüren deliği", arkadaki delik ise "Soluk deliği-Döş deliği" olarak adlandırılır. Zurna gövdesinin aç kısmındaki geniş olan kısma zurna borusu veya bazı yörelerde "kalak" adı verilir. Bu geniş kısmın üzerinde parmakların değmediği küçük delikler bulunur. Bunlar cin veya şeytan deliği diye adlandırılır.

Yurdumuzun hemen hemen tüm bölgelerinde davulla birlikte kullanılan bir halk sazıdır. Batıdan doğuya doğru küç üldüğü gözlenir. Zurna kamışı kullanmanın da yörelere göre değişen özellikleri vardır. Zurna kamışı doğuda dik, batıda ve Trakya′da enine kullanılır.

b) Mey Ailesi

Doğu Anadolu Bölgesi′nde yaygın bir halk sazıdır. Ana gövde, kamış ve kıskaçtan meydana gelir, önde "7" arkada "1"deliği vardır. Yaklaşık bir oktav ses sahası vardır.

c) Sipsi

Ege bölgesinde ve özellikle Teke yöresinde çalınan nefesliSazlardan biridir. Gövde kısmı 20cm civarındadır. Cukcuk adı verilen ve ana gövdeye geçirilen kısmı 5cm kadardır. Sipsilerin üzerinde 5-6 delik bulunur. Arkadaki delik ise bazı sanatçılar tarafından kullanılmaz. 1.5 oktav kadar ses sahası vardır.

d) Çifte

Yurdumuzun özellikle Zonguldak dolayları Orta Anadolu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde kullanılan bir halk sazıdır. Birbirine bağlanmış iki kamıştan meydana gelir. Ön kısımda bulunan 5-6 delik vardır. Boruların her ikisinde delik sayısı eşit olabileceği gibi bir tarafta da tek olabilir.

e) Argun

Kilis ve Hatay dolaylarında çalınan bir halk sazıdır. Yapı itibariyle çifteye benzer. Kartal kemiğinden yapılanı makbuldür.