KLASİK TÜRK MÜZİĞİ
Kadın Besteciler
Osmanlı/Türk müzik kültürü içinde yer alan bestecilerin sosyal/ekonomik konumları ve bunların teknik/estetik yönleri henüz ayrıntılarıyla ele alınabilmiş değildir. Biz sitemizde Türk müziği bestecilerini olabildiğince farklı yönleriyle ele almaya çalışıyor ve bu doğrultuda çalışmalar yapmaya devam ediyoruz...
Osmanlı/Türk kültüründe kadının sosyal profili ve konumu, karmaşık bir konu olarak karşımızda durmaktadır. Kadının toplum dışında kaldığı ve buradan hareketle, üretim ilişkilerinde aktif rol oynayamadığı genel olarak kabul edilen bir görüştür. Halbuki bu ve benzeri fikirler ne bilimsel araştırma teknikleri kullanarak yapılan çalışmalara ne de objektif bir anlayışla ifade edilen kanaatlere dayanır. Çoğu ön yargıyla ifade edilmiştir.
Türk müzik kültürünün asal öğelerinden ve temel kaynaklarından biri de kadınlardır. Kadınların müzik uygulamaları kent-saray muhitinde farklı, yerel-taşra muhitinde farklı karakterlerde karşımıza çıkar.
Biz burada değerli besteci Turhan Taşan'ın hazırladığı bu bölümde kent ve çevresinde yetişmiş kadın bestecilerimizle ilgili kronolojik bir döküm verilerek bu veriler notalarla desteklenmektedir. (Melih Duygulu)
TÜRK MÜZİĞİNDE KADIN BESTECİLER
Turhan Taşan
(Not: TRT Repertuarında eseri bulunanlar, plak ve kasetlerde eserleri seslendirilenler ve ödül alan kadın besteciler):
Adile Sultan 18 Mayıs 1826'da doğdu. 1899'da vefat etti. Mezarı İstanbul Yenicami Türbesinde'dir.
Afife Tanyeri: 1901 yılında İstanbul'da doğdu. Öl. ?
Alev Erguner: 03 Mayıs 1963'de Ordu'da dünyaya geldi.
Aslı Pakalınlar: 11 Haziran 1975'te Ankara'da doğdu.
Ayla Aktan:13 Mart 1939'da Ankara'da doğdu.
Aysim Dolgun: 9 Kasım 1969'da İzmir/Ödemiş'te doğdu.
Ayşe Mine (Mine Akyüz): 30 Ocak 1961'de İstanbul'da doğdu.
Ayşe Sultan (Hamide Ayşe Osmanoğlu): 2 Kasım 1887'de İstanbul Yıldız Sarayı'nda doğdu. Beşiktaş Yahya Efendi Dergahı'nda öldü.
Azize Gürses: 5 Kasım 1962'de Ergani'de doğdu.
Bedriye (Şerbetçigil) Hoşgör: 1896'da Konya'da doğdu. 1968'de vefat etti.
Cansın Erol: 5 Haziran 2943'te Sinop'ta dünyaya geldi.
Dilhayat Kalfa: 1710-1780 tarihleri arasında yaşadığı tahmin edilmektedir.
Dürr-i Nigâr Kalfa: Doğ.?-Öl.?.Abdülmecid zamanında sarayda piyano hocalığı yapmıştır.
Esma Sultan: 17 Temmuz 1778 tarihinde doğdu. 4 haziran 1848 tarihinde vefat etti.
Faize Engin:1892 tarihinde İstanbul'du. 21 Şubat 1954'te vefat etti.
Fatma Sultan: 1840 yılında Sultan Abdülmecid'in kızıdır. 29 Temmuz 1884'te vefat etti.
Fehime Sultan: 11 Haziran 1875'te İstanbul Çırağan Sarayı'nda doğdu. 15 Eylül 1929'da Fransa'nın Nice kentinde vefat etti
Gevherî Osmanoğlu (Fatma Gevherî Sultan): 2 Aralık 1904'te İstanbul'da doğdu. 10 Aralık 1980 tarihinde İstanbul'da vefat etti.
Hadice Sultan: 5 Mayıs 1870'te İstanbul'da doğdu. Sultan V. Murat'ın kızıdır. 13 Mart 1938'de vefat etti.
İhsan Raif Hanım: 1877'de Beyrut'ta doğdu. 4 Nisan 1926'da vefat etti.
Kevser Hanım: Doğ.1880 ?-Öl.1950 ?
Leyla Saz: 1850'de İstanbul'da doğdu. 7 Aralık 1936'da İstanbul'da vefat etti.
Melahat Pars: 23 Mart 1919'da İstanbul'da doğdu.
Rukiyye Sultan: 1 Haziran 1885'te Çırağan Sarayı'nda doğdu. V. Murat'ın torunudur. 16 Haziran 1971'de vefat etti.
Tarab-Saz Kalfa: Doğ.?- Öl.1825 ?
Ulviye Sultan: 12 Eylül 1892'de Ortaköy Sarayı'nda doğdu. Mehmet Vahidettin'in kızıdır. 25 Ocak 1967'de vefat etti.
Yüksel Kip: 31 Mart 1937'de İstanbul'da doğdu.