BESTECİ VE İCRACILAR

MAHMUT RAGIP GAZİMİHAL

(1900-1961) İstanbul Şehzadebaşı’nda doğdu. Öğrenimine ilk olarak “Hadika-i Meşveret Rüşdiyesi”nde başlayan Mahmut Ragıp, orta öğrenimine “Vefa Sultanisi”nde ve Kumkapı Fransız Koleji’nde devam etmiş; 14 yaşında geçirdiği bir kaza sonucu öğrenimine bir süre ara vermek zorunda kalmıştır. Liseyi daha sonra Ankara’da tamamlamıştır.

Öğreniminin bir kısmını Kumkapı Fransız Koleji’nde sürdürürken teori çalışmalarına da kompozitör Merceiner ile yine o yıllarda başladı. Çok sesli müziğe olan merakı daha da ilerledi. Arkadaşlarıyla sınıfta kanonlar ve çift sesli eserler seslendiriyorlardı. Metodlu bir müzik eğitiminin ancak yurt dışında alınabileceğine inancı ve babası Dr. Yusuf Ragıp Bey’in de mali desteği ile 1921’de Almanya’ya gitti. Berlin’deki Stern Konservatuarı’na kaydoldu. Almanya’da geçirdiği 4 yıl içerisinde (1921-1925) Berlin kütüphanelerinin müzik ile ilgili dokümanlarını inceleme fırsatı buldu. Araştırmalarını ve Avrupa’daki müzik hareketlerini yakından takip ediyor, bunları makale konusu haline getirerek Türkiye’deki bazı gazete ve dergilerde yayımlıyordu. 1925 yılında yurda dönerek çeşitli okullarda müzik dersleri verdi. Bir yıl sonra (1926) musikî öğrenimini tamamlamak üzere bu defa Paris’e gitti. Scliolea Cantorium adlı müzik okulunda Bugéné Borrel’in talebesi oldu. Burada keman, müzik tarihi, armoni ve kontrpuan çalıştı. Venson Dhendi’nin kompozisyon kurlarını takip etti. Paris’te iki yıl kaldıktan sonra 1928’in sonunda yurda döndü.

1929 ders yılı başında İstanbul Kız ve Galatasaray Liseleri’ne müzik öğretmeni olarak tayin edildi. Bir süre bu göreve devam ettikten sonra 1932’de Ankara Musikî Muallim Mektebi’ne (Ankara Devlet Konservatuar) alındı. Bu okulda Keman Musikî nazariyatı, opera ve bale tarihi dersleri verdi. Gazi Eğitim Enstitüsü ve Ankara Askerî Mızıka Okulu’nda da müzik tarihi öğretmenliği görevlerinde de bulundu. 1961 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Aynı yılın 13 Aralık günü İstanbul’da öldü.

M. Ragıp Gazimihal Türk müzikolojisinin kurucuları arasında yer alır. Batılı anlamda ilk müzikoloji çalışmalarının Gazimihal tarafından yapıldığını biliyoruz. Türk müziğinin Asya ve Anadolu kökenleriyle ilişkisi konusundan, müzik politikalarına, organolojiden müzik derlemelerine kadar geniş bir çalışma alanına sahip olan Gazimihal, bu çalışmalarını öğrencileriyle paylaştığı gibi yayın hayatına da sokmuş ve alanında en çok eser vermiş müzikologlardan birisidir.. 1956’da kaleme aldığı Türk Musikisi Tarihi adlı eserinde o güne kadar hiçbir yazarın ele almadığı, iç Asya Türk Musikisi kaynakları ile Elam, Eti ve Sümer Musikilerinin Türk Musikisine etkileri ve Anadolu halk ezgilerinin bir metot içerisinde incelenmesine işaret etmiştir.

Gazimihal yurt içinde ve yurt dışında faaliyet gösteren bazı müzik ve folklor cemiyetinin de asil üyeliğini yapmıştır. Bunların başlıcaları: “Saciété Française de Musicologie”(Fransa), “İnternational Folk Music Council” (ingiltere), ”Halk bilgisi derneği” (Türkiye)dir.

1921 yılından beri müzik yazıları yazan Gazimihal, yazarlığının gücünü Avrupa’ya da kabul ettirmiş, yurt dışında yayınlanan çeşitli dergilere müzik konularında makaleler yayımlamıştır. Gazimihal’in yurt dışında yayınladığı makaleleri: Revue de Musicologie (Paris), Le Monde Musiccal (Paris), Revue İnter De Musique (Brüksel) adlı dergilerde çıkmıştır. Türkiye’de elliden fazla dergi ve gazetede yazıları yayınlanan Gazimihal’in makalelerinin yayınlandığı başlıca dergi ve gazeteler ise şunlardır: Milli Mecmua, Varlık,Türk Folklor Araştırmaları, Ülkü Halk Evi Mecmuası, Folklor Postası, Damla Dergisi; Akşam Gazetesi, Vakit Gazetesi, Bartın Gazetesi, Hakimiyet-i Milliye Gazetesi vd..

Kitapları:

Anadolu Türküleri ve Musiki İstikbalimiz, İstanbul 1928, Maarif Matbaası. (Eski harfli)

Şarkî Anadolu Türkü ve Oyunları, İstanbul 1929, Evkaf Matbaası.

Türk Musikisi Tarihi, Ankara (t.y.), Türk Tarihinin Ana Hatları Seri:26.

Umumi Musiki Tarihi, İstanbul 1934, Numune Matbaası.

Armoni Dersleri, İstanbul 1934.

Türk Halk Musikisinin Tonal Hususiyetleri Meselesi, İstanbul 1936, Numune Matbaası.

Türk Halk Müziklerinin Kökeni Meselesi, İstanbul 1936, Akşam Matbaası.

Balkanlarda Musiki İlerleyişi, İstanbul 1937, Numune Matbaası

Türkiye Avrupa Musiki Münasebetleri: Cilt 1, İstanbul 1939, Numune Matbaası

Ankara Bölgesi Musiki Folkloru, İstanbul 1939, Numune Matbaası

Musiki Tarihi (Çeviri), İstanbul 1940, Numune Matbaası

Bursa’da Musiki, Bursa 1943, Yeni Basımevi.

Johann Sebastian Bach (Çeviri), Ankara-İstanbul 1946, Akay Kitabevi.

Konya’da Musiki, Ankara 1947, Ulus Basımevi.

Schumman (Çeviri), İstanbul 1948, Akay Kitabevi.

Necdet Remzi Atak, Ankara 1948, Biricik Basımevi.

Türk Askeri Mızıkaları Tarihi, Ankara 1955, Maarif Basımevi.

55 Opera, İstanbul 1957, Maarif Basımevi.

Yüzyıllar Boyunca Mehterhane ve Türk Müzik Kalkınışı, İstanbul 1957, Maarif Basımevi.

Asya ve Anadolu Kaynaklarında Iklığ, Ankara 1958, Doğuş Ltd. Şirketi Matbaası.

Musiki Sözlüğü, İstanbul 1961, Milli Eğitim Basımevi.

Ülkelerde Kopuz ve Tezeneli Sazlarımız, Ankara 1975, Ankara Üniversitesi Basımevi.

Türk Vurmalı Çalgıları, Ankara 1975, Ankara Üniversitesi Basımevi.

Türk Nefesli Çalgıları, Ankara 1975, Ankara Üniversitesi Basımevi.

Türk Halk Oyunları Kataloğu, Cilt I,Ankara 1991.

Türk Halk Oyunları Kataloğu, Cilt II,Ankara 1997.

Türk Halk Oyunları Kataloğu, Cilt III,Ankara 1999.