BESTECİ VE İCRACILAR

CEMAL REŞİT REY

25 Eylül 1904 tarihinde Kudüs’te doğan Cemal Reşit Rey’in babası Kudüs mutasarrıfı ve Edebiyat-ı Cedide akımının yazarlarındandı. Rey ve ailesi, Babıali Baskını’ndan sonra Paris’e yerleşmek zorunda kaldı ve Rey, müzik eğitimine Paris Konservatuvarı’nda başladı. Burada ünlü piyanist Marguerite Long’dan piyano dersleri aldı. I.Dünya Savaşı nedeni ile buradan da ayrılmak zorunda kalınca, eğitimine Cenevre Konservatuvarı’nda devam etti. 1919’da Parise döndü, Madame Long’un kurslarına devam ederken bir yandan da Gabriel Fauré’den kompozisyon ve müzik estetiği, Henri Defosse’dan şeflik dersleri almaya başladı. 1932’de Darülelhân’da kompozisyon ve piyano öğretmenliğine getirildi.

1926’da Uluslararası Besteciler Birliği’ne seçilen Rey, 1943’te İstanbul’da ilk yaylı çalgılar orkestrasını kurdu. Cemal Reşit Rey, 1945’te Şehir Orkestrası’na dönüşen bu topluluğu, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası adını aldığı 1970 tarihine kadar yönetti. 1946'da İstanbul’da Filarmoni Derneği'nin kurulmasına ön ayak olan Rey, 1938-1949 yılları arasında Ankara ve İstanbul Radyoları’nda yöneticilik ve danışmanlık yaptı. 1985’te Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda “sanatçı profesör”lüğe atanan besteci, aynı yıl hayata gözlerini yummuştur.

Eserleri:

Yann Marek (1920), Faire sans dire (1920), Sultan Cem (1922-1923), L'Enchantement (1924), Zeybek (1926), Köyde Bir Facia (1929), Çelebi (1942-1973), Küçük Kırmızı Şapkalı Kız (1920), Üç Saat (1932), Lüküs Hayat (1933), Deli Dolu (1934), Saz-Caz (1935), Maskara (1936), Hava-Civa (1937), Yaygara 70 (1969-1970), Uy! Balon Dünya (1971), Bir İstanbul Masalı (1972), Adalar Revüsü (1934), Alabanda (1941), Aldırma (1942), Özyurt (1933), La Fontaine Baba (1936), Bataklı Damın Kızı Aysel (1934), Bebek Efsanesi (1928), Türk Manzaraları (1928), Karagöz (1931), Güneş Manzaraları (1931), Enstantaneler (1931), Initiation (1935), Senfoni No.1 (1941), Çağrılış (1950), El Fatih (1953), Senfonik Scherzolar (1959), Senfonik Scherzolar (1959), Senfonik Konçerto (1963), Senfoni No.2 (1969), Türkiye (1971), Ellinci Yıla Giriş (1973), Introduction ve Dans (1928), Kromatik Konçerto (1931-1932), Poeme (1934), Keman Konçertosu (1939), Do Majör Piyano Konçertosu (1945), Konsertant Parçalar (1954), Eski Bir İstanbul Türküsü Üzerine Çeşitlemeler (1961-1962), Andante ve Allegro (1967), Gitar Konçertosu (1978), Piyano ve Orkestra için Konçerto (1978), Anadolu Türküleri (1926), İki Türkü (1930), Mistik (1938), Vokaliz Fantezi (1975), Üç Anadolu Türküsü (1976), Şan ve Yaylı Çalgılar Orkestrası için Düzenlemeler, Anadolu İzlenimleri (1928), Üflemeli Çalgılar Kenteti için Parça (1932), Yaylı Çalgılar Kuarteti (1935), Keman ve Piyano için Kısa Parça (1936), Piyanolu Dörtlü (1938), Sextuor (1939), Sazları Sohbeti (1957), Vals (1912), Sonat (1924), Sarı Zeybek (1926), Türk Manzaraları (1928), Sonbahar Hatıraları, Sonatin (1928), Güneş Manzaraları (1930-31), Sonat (1936), Hatıradan İbaret Kalan Şehirde Gezintiler (1940-1941), Fantezi (1948), İki Parça (1959), On Halk Türküsü (1967), Oniki Prelüd ve Füg (1968-69), Improvisation (1983), Çayır İnce, Anadolu Halk Türküleri (1926), On Halk Türküsü (1963), İki Parça (1936), Je me demande (1919), Üç Melodi (1920), Initiales sur un banc (1921), Chanson du printemps (1922), Au Jardin (1923), L'Offrande Lyrique (1923), Nocturne (1925), Oniki Anadolu Türküsü (1926), Halk Türküleri (1928), Oniki Melodi (1929), Vatan (1930), Dört Melodi (1956), Bravo (1981), Cumhuriyet'in Onuncu Yıl Marşı (1933), Denizciler Marşı (1935), Himaye-i Etfalin, Yedek Subay Marşı (1940), Atatürk'ün 100. Yıl Marşı (1981)